อ.ใจ คุณอภินันท์ ช่วยพูดใส่ไมค์ด้วยครับ และช่วยแนะนำตัวเองด้วย
อภินันท์ ผม อภินันท์ บัวหะภักดี 6 ตุลา 2519 เป็นนักศึกษา ชั้นปีที่ 2 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คณะนั้นยังไม่ทันเลือก ปรกติปี 2 เขาจะเลือกในครึ่งปีหลัง ตอนนั้นยังอยู่ครึ่งปีแรก แต่ก็ลงวิชาของรัฐศาสตร์ไว้เยอะ ตอนนี้ทำงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเป็นบรรณาธิการ หนังสือท่องเที่ยว เป็นพนักงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
อ.ใจ ช่วยเล่าความเป็นไปว่า ทำไมคุณอภินันท์ถึงมาแสดงในบทบาทของคนที่ถูกแขวนคอ
อภินันท์ ตั้งแต่เข้าปี 1 ธรรมศาสตร์คือจริง ๆ แล้วเป็นนักกีฬามหาลัย และก็ อมธ. อยู่หน้าโรงยอมตรงนั้น ผมก็บ้านอยู่ เชิงสะพานพระปิ่นเกล้า วัน ๆ ไม่ค่อยอยู่บ้าน ก็จะมาธรรมศาสตร์เป็นประจำก็ไป ๆ มา ๆ ก็เห็นเพื่อน ๆ เขาทำงานกันอยู่ อนุพงษ์ก็เห็นหน้า เห็นตา ไป ๆ มา ๆ จากการที่อยู่ชมรมกีฬา เห็นเพื่อนฝูงทำงานกลางค่ำ กลางคืนก็เข้ามาช่วย ช่วยก็ได้ช่วยทาสี ทำบอร์ด และก็เมื่อก่อนนี้ อมธ. ก็เป็นที่อยู่ของชมรมรวมทั้งชมรมนาฎศิลป์ และการแสดงของอนุพงษ์ และก็มีวงดนตรีต้นกล้า คาราวาน เข้ามาใข้เป็นห้องฝึกซ้อม ผมก็นอกจากเป็นนักกีฬาก็เล่นดนตรีได้ และก็เลยเข้ามาแจมกับเขาด้วย บางครั้งบางคราว เริ่มจากความเป็นเพื่อนในที่สุดก็เข้ามาช่วย มากเข้า มากเข้า ก็เหมือนเป็นนักกิจกรรมแต่ก็ไม่ใช่
อ.ใจ แล้วทำไมถึงมาเล่นละคร
อภินันท์ บางครั้งบางคราว เวลาเขาขาดคนผมก็เข้าไปแจม เป็นตัวประกอบบ้าง จำได้ว่าเป็นตัวประกอบอยู่ 2-3 งาน ปี 1 ก็เป็นตัวประกอบงานรับน้องใหม่ และปี 2 ก็เป็นตัวประกอบรับน้องใหม่เหมือนกัน เป็นตัวที่ไม่ค่อยสำคัญอะไรนัก ก็คือสภาพทั่ว ๆ ไปคร่าว ๆ คือเป็นสมาชิกจริง ๆ ก็ไม่เป็น จริงแล้วเป็นนักกีฬามหาลัยปี 1 ได้เหรียญแล้ว เป็นนักวิ่งจริง ๆ แล้ว ทำวอลเลย์เล่นรักบี้จะวนอยู่ เที่ยวนี้วิ่งเข้าวิ่งอยู่ได้ทุกชมรม ก็เรื่องนี้ ในเรื่องของเชิงการเมือง เรื่องอะไรต่ออะไรผมก็ไม่ค่อยรู้เรื่องเท่าไหร่ นะครับ ผมเป็นนักศึกษาประเภทสุขนิยมมากกว่า อย่างอื่น แต่ว่าเป็นคนธรรมศาสตร์มันหลีกเลี่ยงเรื่องแบบนี้ไม่พ้น และหลาย ๆ เรื่องเราเห็นด้วยว่าเรื่องนี้ทำถูก เรื่องนี้ถูกต้อง หลาย ๆ เรื่องเราเห็นใจเพื่อน ๆ ไปบาดเจ็บไปล้มตาย อยู่ ดี ๆ ไปติดโปสเตอร์ไปถูกเขาเล่นงานมา ก็ยังไงดีล่ะ เข้าเรื่องดีกว่านะ เรื่องแสดงละครจริง ๆ แล้วไม่รู้เรื่องเลยว่าพอตร์เรื่องหรือว่าการเตรียมการแสดงรู้ก็แต่พระถนอมเข้ามา รู้เรื่องมีคนถูกแขวนคอที่นครปฐมซึ่งเขาลงหนังสือพิมพ์ชัดเจน วันที่ 4 ตุลาคม ผมรู้สึกจะนัดกับเพื่อนวันที่ 3 จะไปดูหนังตอนเช้า นัดกันที่ชมรมวอลเลย์บอล เพื่อนเราที่เป็นนายอำเภอซื่อพรฤกษ์ โชคชัย เช้าผมก็มารออยู่ที่ชมรมวอลเลย์บอล ปรากฏว่าคุณพรฤกษ์ ไม่มาก็เลยว่างไม่รู้จะทำอะไร เช้า ๆ พวกชมรมกีฬาก็ยังไม่มากัน ก็เลยเตร่ขึ้นไปดูที่ อมธ. ก็ไปที่ชมรมนาฎศิลป์การแสดงจริง ๆ แล้ว ก็ขึ้นไปประจำอยู่แล้ว ขึ้น ๆ ลง ๆ ไป ๆ มา ๆ แล้วก็ไปเห็นมีจะมีระเบียงเห็นเขา อาเฮียวิโรจน์มาแขวนคอ มาแขวนที่ระเบียงก็ยืนดูอยู่เหมือนกันก็สนุกดี ซักประเดี๋ยวเขาก็เข้าห้องกัน ผมก็ไปดูว่าเขาทำอะไรกัน เข้าไปเฮียวิโรจน์เขาก็พูดว่ามันเจ็บมันแขวนนาน ไปหน่อย เขาก็หาคนอื่นเข้าไปแทน ถามคนโน้นคนนี้ก็ไม่เอา พอดีผมว่างอยู่พอดีผมเลยอาสาสมัครเขาบอกว่ามันควรจะเป็นคนตัวเล็ก ๆ เบา ๆ ด้วย ก็อาสาสมัครทันที ก็มีคนแต่งตัวให้และก็เอาไปทดลองแทน
อ.ชลธิรา เมื่อกี้นี้ ก่อนมีคนระดมแต่งตัวให้เลย พอจำได้ไหมและอ้างถึงบุคคลเหล่านั้นได้ไหม ว่าใครบ้างรู้จักไหมค่ะ
อภินันท์ ก็มีขุม คนหนึ่ง สุขุม และก็มีพี่ ๆ อะไรที่เป็นนักร้อง พี่ก้อย หลาย ๆ คน หน้าเขาแก่ผมก็เรียกพี่ ก็ช่วยแต่งตัวให้
ผู้ชายถาม คนที่แต่งหน้าคือ นาวัลย์ วาลาย หรือเปล่าครับ
อภินันท์ ไม่ใช่ครับ นาวัลย์ นารายณ์ มารู้ทีหลังว่าคนนี้นาวัลย์ นารายณ์ แต่คนที่ช่วยกันแต่งหน้าตัวหลัก ๆ ที่จำได้คือ สุขุม กับก้อย
อ.ใจ แล้วเขาแต่งหน้าอย่างไร
อภินันท์ มันก็แบบเครื่องสำอางผู้หญิงที่เป็นช่อง ๆ มีสีต่าง ๆ
อ.ใจ ทำไมต้องแต่ง
อภินันท์ ก็มันเป็นการแสดงก็คงจะต้องเล็กน้อย และหลัก ๆ ตอนนั้นผมก็ยังไม่รู้เรื่องว่าอะไร แต่ว่ามารู้ทีหลังว่ามันเป็นการแขวนคอช่างไฟฟ้านครปฐม เราก็พออนุมานได้ว่า มันก็คือแต่งตัวให้เหมือนกับคนที่ถูกซ้อมแล้วเอาไปแขวนคอว่าเป็นคนตาย หรือว่าบาดเจ็บอะไรอย่างนั้น
อ.ชลธิรา โทษนะค่ะ คนที่ร่วมแต่งตัวอยู่ด้วยมีคนชื่อคุณนัฐ พัฒนกิตไหมค่ะ
อภินันท์ ไม่รู้จักครับ
อ.ชลธิรา คุณเอนก เลาพัฒนานนท์มีไหมค่ะ
อภินันท์ ไม่ค่อยรู้จักชื่อกัน รู้จักชื่อเล่นมากกว่า อเนก คิดว่าไม่อยู่มันมีหลายคนอยู่ในนั้นที่เห็นแน่ ๆ หน่อย เฮีย ก้อย ผม สี่คน
อ.ใจ ถูกแขวนคอกี่ครั้ง
อภินันท์ แต่งเสร็จก็มีการเอาไปแขวนทดลอง ใช้ได้ก็ไปเลย ที่เขารีบ ปุบปับ ๆ กันก็คิดว่ามันคงจะใกล้เวลาแสดงแล้วและก็ไอ้เครื่องแต่งตัวซึ่งมันเป็นปัญหาหลักเลย กางเกงเป็นกางเกงทหาร อยู่แล้ว เพราะผมใส่ตัวนั้นมา กางเกงตัวนี้ยืมเพื่อนมาใส่ เสื้อนี่จำได้ถนัดเลยว่าเหมือนกับแต่งหน้า แต่งตาเสร็จเรียบร้อยแล้วไปหยิบเอาส่งเดช เลยเสื้อในชมรมมันมีตั้งหลายตัว ก็หยิบมาใส่ก็ไม่ได้คิดอะไรมากมาย ว่ามันจะต้องเป็นชุดทหารหรือชุดอะไร ก็เอาตัวนี้มาใส่ ก็ไปแสดง ไปถึงรู้สึกจะจับเฮียขึ้นไปแขวนก่อน และก็มีการแสดงข้างล่างนะครับ และสักพักหนึ่งก็เปลี่ยนเอาผมขึ้นไปแสดงแทน และการแสดงข้างล่าง ได้ดำเนินไป
อ.ใจ ตกลงแสดงไปกี่รอบ
อภินันท์ ผลัดกันขึ้นครับเพราะว่ามันจะเจ็บอย่างที่ว่า ก็รู้สึกจะ 2-3 ครั้ง ในการแสดงรอบเดียว
อ.ใจ การแสดงรอบเดียวแต่ผลัดกันขึ้นลงเพราะว่ามันเจ็บ ไม่ทราบว่าปี 2519 จำหน้าตัวเองได้ไหม อันนี้เป็นรูปคุณอภินันท์ ใช่ไหม
อภินันท์ ใช่ครับคนกลาง
อ.ใจ รูปนี้มาจากหนังสือคดี 6 ตุลา รูปที่ 2 รูปคุณอภินันท์หรือเหล่า
อภินันท์ ไม่ค่อยเหมือน
อ.ใจ ไม่ค่อยเหมือนยังไง
อภินันท์ มันเหมือนแต่ปากมันไม่ใช่ และตามันเขย่งไงไม่รู้ ไม่เคยเห็น
อ.ใจ อันนี้จากหนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์ วันที่ 6 ตุลาคม 2519
อภินันท์ ผมน่าจะหล่อกว่านี้หน่อยดูมันตี๋ไปหน่อย คิดว่ารูปนี้ไม่มั่นใจนะ แต่ว่า โอ เค มีเคล้า แต่ว่าส่วนปาก คาง ไม่รู้เหมือนกันว่าอะไร
ผู้หญิงถาม ช่วงนั้นผมอย่างนี้หรือเปล่า
อภินันท์ ต้องดูรูป คล้าย ๆ ว่าจะไว้ผมอย่างนี้ฮะ
ผู้หญิงถาม เป็นหูคุณอภินันท์ หรือเปล่า
อภินันท์ หูนี้แปลก ๆ มันมีรอย ๆ หูผมไม่เหมือนใคร หูผมมันแหลม ๆ ไม่แน่ใจ
อ.ใจ รูปที่ 3 เป็นรูปที่ดูเหมือนเล่นละคร นี่รูปคุณอภินันท์หรือเปล่า
อภินันท์ รูปนี้เป็นรูปที่ เป็นปัญหา
อ.ใจ อันนี้มาจากดาวสยาม หน้าเหมือนคุณอภินันท์ไหม
อภินันท์ มันก็จะดูว่าใช่ก็ว่าได้นะครับ แต่มันก็ไม่รู้สิ ลำบากเหมือนกัน
อ.ใจ ลองแสดงให้เห็นตอนนี้ได้ไหม
อภินันท์ ได้ครับ
ผู้หญิงถาม ฟันนี่เป็นของคุณอภินันท์ขณะนี้เป็นฟันจริง ใช่ไหมค่ะ
อภินันท์ ฟันจริง ไม่ใช่ฟันปลอม
ผู้หญิงถาม และเป็นฟันที่เรียบไปตลอดนะฮะ ไม่ได้มีลักษณะออกมาเป็นฟันจอบหรือยื่นออกมา
อภินันท์ ใช่ครับ
อ.ใจ อันนี้รูปคุณบุญชาติ ด้วยหรือเปล่า คุณบุญชาติเห็นรูปนี้มองว่าเป็นรูปของคุณอภินันท์ด้วยหรือเปล่า
บุญชาติ ถ้าถาม เค้าหน้าคนเห็นหน้าถามว่าใช่ไหม มันก็ใช่ นะฮะ แต่จะบอกว่าไปเหมือนคนอื่นไหม มันก็เป็นไปได้อีกเหมือนกันซึ่งเป็นปัญหาถกเถียงกันตั้งแต่สมัยนั้นแล้ว ซึ่งมันอาจชี้ชัดไม่ได้ว่าเป็นภาพจริง ๆ หรือเปล่า หรือเป็นการเสริมแต่งมีการทำอะไรใหม่
อ.ใจ ถามคุณบุญชาติ ตอนที่เล่นละครตอนนี้มีเจตนาดูหมิ่นเจ้าฟ้าชายใหม่
บุญชาติ ไม่ได้เกี่ยวข้องเลย ผมลำดับนิดหนึ่งว่า คือตอนนั้นมันมีปัญหาเรื่องการทำทารุณกรรมช่างไฟฟ้า 2 คนที่นครปฐม ซึ่งไปติดโปสเตอร์ต่อต้านการกลับมาของจอมพลถนอม พอเกิดเหตุการณ์นั้นขึ้น ในส่วนของกลุ่มกิจกรรมนักศึกษาก็ได้นำเรื่องนี้มาพูดคุยกันว่า ความโหดร้าย อย่างนั้นมันไม่น่าจะปล่อยไว้ และเราก็มีการคุยกันในกลุ่มของชุมนุมศิลป์ ซึ่งผมก็นั่ง ๆ คุยอยู่ด้วย ไม่ได้คุยเกี่ยวกับฟ้าชายตรงไหนเลย คุยว่าเราจะทำยังไงเพื่อเป็นการแสดงออกของความโหดร้าย ที่เกิดขึ้นในการจำลองเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่นครปฐมมาให้นักศึกษาได้เห็นอีกครั้งหนึ่ง ที่มาของละครเลยเกิดจากมูลเหตุตรงนี้ ส่วนกรณีการแขวนคอนั้นเหมือนที่คุณอภินันท์ เล่าให้ฟัง หลังจากการคุยว่าเราจะถ่ายทอดความโหดร้ายอย่างนี้ ออกกมาให้เพื่อนนักศึกษาได้เห็นแล้วเราได้มีการทดลองใช้อุปกรณ์ที่มีอยู่ในชุมนุมขณะนั้นก็คือ ผ้าขาวม้ามาลอง พันตัวเพื่อทดลองว่าเราสามารถรองรับน้ำหนักจริง ๆ ได้ไหม ตอนแขวน ก็เป็นการทดลองแขวน เสร็จแล้วอย่างที่เล่าว่า เอาเฮียวิโรจน์มาทดลองแขวนที่หน้าอมธ. ลองวัดน้ำหนักจริง ๆ ว่าจะอยู่ได้ไหม เจ็บไหม ทนไหวไหม และก็มีคุณอภินันท์เข้ามาเพิ่ม เพราะว่าไม่สามารถทนแรงรับตัวเองได้ ก็เลยมีการเรียกคนเข้ามา
อ.ใจ ขอถามคุณอภินันท์ ตอนเล่นละครมีเจตนาดูหมิ่นเจ้าฟ้าชายไหม
อภินันท์ ไม่ได้คิดเลย
อ.ใจ ขอถามคุณอนุพงษ์ด้วย มีเจตนาดูหมิ่นฟ้าชายไหม
อนุพงษ์ : ไม่มีครับ ไม่เกี่ยวข้องกัน คือผมเรียนนิดหนึ่งว่าที่มาของละคร เรื่องนี้ มันมีที่มา ที่ไป เพราะว่าตอนที่มีการเคลื่อนไหวเรื่องประท้วงถนอมเข้ามาผมจำได้ว่า คือชุมนุมเป็นชุมนุมที่ทำกิจกรรม และก็ในช่วงนั้นชุมนุมในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ทั้งหมดส่วนใหญ่ก็จะเข้าร่วมงานเคลื่อนไหวทั้งหมด อย่างชุมนุมเราหลาย ๆ ครั้งก็เคยไปเล่นละครล้อเรียนแถว ๆ หน้ารัฐสภา ต่าง ๆ ที่ทำมาตลอด ผมจำได้ว่าเมื่อวันที่ 3 ตุลา 2519 มีการประชุม เรียกว่า แนวร่วม 21 กลุ่มหรือกลุ่มอิสระในธรรมศาสตร์เข้าร่วมประชุมกันเนื่องจากว่าในวันที่ 3 ตุลาคม มีนักศึกษาของคณะรัฐศาสตร์เข้าประท้วงไม่เข้าสอบกัน และก็เลยมีมติว่าในวันรุ่งขึ้นจะมีการเคลื่อนไหวให้นักศึกษาปี 1 ไม่เข้าสอบในวันที่ 4 ที่เป็นวิชาภาษาไทยที่ตึกศิลปะศาสตร์ ผมเข้าร่วมประชุมก็เลยรับมติมาว่าทุกส่วนต้องเข้าร่วมการเคลื่อนไหว และแต่ละชุมนุมก็ไปคิดรูปแบบการเคลื่อนไหวของตนเองว่าจะเคลื่อนไหวอย่างไร ทางผมก็เลยไปประชุมในที่ชุมนุมเขาเลยบอกว่าเราก็เล่นละครที่ธรรมศาสตร์ที่ลานโพธิ์ ของวันที่ 4 ที่มาที่ไปของละครก็เกิดจากการเข้าร่วมเคลื่อนไหวเพื่อให้นักศึกษาชั้นปีที่ 1 หรือที่จะสอบตอนบ่ายแล้วไม่เข้าห้องสอบ
ผู้หญิงถาม ใครเป็นต้นคิดว่าจะแสดงละคร
อนุพงษ์ ก็คุยกันหลายคน คงจะบอกไม่ได้ว่าใครเป็นคนคิด เพราะว่าที่ผ่านมาเราเล่นละครมาก็หลายครั้ง คือนั่งคุยกัน จริง ๆ วันนั้นมันจะไม่ใช่เป็นละครเป็นเรื่องเป็นราว เราหมายความว่าคือเราจะเอาภาพความโหดร้ายของนักศึกษา คือจะมีทั้งคนที่ถูกแขวนคอ หรือคนที่เป็นประชาชนที่นอนตาย ถูกยิงตาย ตอน 14 ตุลา 2516 อะไรต่าง ๆ และก็เราถามนักศึกษาว่าฆาตกรมันกลับมาแล้วยังจะสอบกันอีกหรือ จริง ๆ มันแค่นี้ คือพ๊อตของเรา ส่วนที่ว่าจะมีการพูดกันในละคร มันเตรียมกันก่อนหน้าวันที่จะขึ้นไปไม่นาน ก็พอหลังจากมีการคุยกันมีการเตรียมการมีการเอาวิโรจน์อะไรนี้มาทดลอง อย่างที่เล่าไปแล้ว วันที่ 4 เราก็ไปเล่นละครกันที่ลานโพธิ์ เพราะตอนนั้นเขาจะสอบกันประมาณบ่ายโมง เราก็ไปกันประมาณ 11 โมง ก็จับขึ้นแขวน ใช้ผ้ามันรั้งหน้าอก และก็เอาผ้าไปผูกกับเชือกส่วนตรงปมก็ทำเป็นเอาเชือกมาคล้องเฉย ๆ ก็เอาคุณอภินันท์แขวนนิดหนึ่งพอ เจ็บแล้วก็เอาวิโรจน์ขึ้น และก็จะมีคนในที่ชุมนุมที่เหลือก็พอแต่งตัวเป็นพระถนอม เป็นทหาร และเป็นประชาชน ก็พอถูกยิงตายเลือดออก กาจทหารก็เดินไปถีบ ไปบ้างกระทืบ และก็มีคนถือโทรโข่งพูด เรื่องชวนให้หยุดสอบ ก็บรรยากาศของที่ลานโพธิ์มันจะเป็นอย่างนั้น ตอนนั้นมันจะมีบทพูดอยู่ตรงช่วงหนึ่งก็คือว่า เรากะว่าพอได้ยินเสียงออดทุกคนต้องเข้าห้องสอบ เราจะเริ่ม เรากะว่าเดี๋ยวต้องท้วงให้นักศึกษาอย่าเพิ่งเข้าสอบดูละครเราก่อน ช่วงนั้นเราก็เตรียมกันคือพอเสียงออตดังเราจะให้คนที่นอนตายทุกคนมานอน เรียง ๆ ๆ ๆกันแบบเป็นถนนจากลานโพธิ์ไปถึงบันไดห้องสอบคือบันไดตึกศิลปะศาสตร์ และก็จะมีนักศึกษาคนหนึ่ง เขาก็ถือหนังสือจะเข้าห้องสอบ เขาก็จะเดินเหยียบ ขึ้นไปบนร่างของคนตาย เพื่อจะเข้าห้องสอบ เขาก็เดินเหยียบไปและนักศึกษาคนนี้มันก็จะถามว่า เฮ้ยพวกแกมาจากไหน พวกแกเป็นใคร อะไรอย่างเงี่ย มานอนอยู่ทำไม ก็จะมีคนตอบว่า พวกฉันคือประชาชน ที่ถูกทรราชฆ่าตาย นักศึกษาคนนั้นเขาบอกไม่รู้เขาไม่สนใจ เขาจะเข้าห้องสอบ เขาก็เดินเหยียบไปบนร่างคนตาย พอเดิน ๆ ไปก็เหมือนกับเขานึกอะไรขึ้นมาได้บางอย่าง และเขาบอกว่า เขาไม่สอบแล้ว เขาโยนหนังสือทิ้งและเขาก็ลงมาจากร่างของคนตายคือมันก็มีการพูดกันแค่นี้ คือจุดสูงสุดคือให้มีการหยุดสอบ
อ.ใจ ขอถามคำถามคุณอภินันท์สั้น ๆ เมื่อกี้บอกว่าอาสาสมัครตอนนั้นมีคนเสนอคุณอภินันท์บ้างไหมครับ เอาคุณอภินันท์มาพูดแบบไหน
อภินันท์ ไม่มีครับ
อ.ชลธิรา คุณอภินันท์อาสาสมัครเอง
อภินันท์ ครับ อาสาสมัครเอง